Ο Γιώργος Παπαστεφάνου για τον Μπαγιαντέρα

Ο Γιώργος Παπαστεφάνου για τον Μπαγιαντέρα

Δεν τον έχω ακούσει ο ίδιος να το λέει, τον άκουσαν όμως άλλοι που είχαν δουλέψει μαζί του εκείνον τον χειμώνα στην Πλάκα, στον Ζυγό. Όποτε, λέει, τού μεταφέρανε κάποιο κουτσομπολιό απ'αυτά που συζητιούνται στα παρασκήνια, εκείνος απαντούσε «Αν δεν το δω με τα μάτια μου, δεν πιστεύω τίποτα». Λεπτομέρεια: ο Δημήτρης Γκόγκος-Μπαγιαντέρας είχε χάσει το φως του, το 1941, δυο μήνες μετά την εισβολή των Γερμανών.

Ήταν τότε γύρω στα 40 και εμφανιζόταν μαζί με τον Μπιρ-Αλλάχ σε ένα κέντρο στο Μαρούσι. Πάνω στο πάλκο τον βρήκε το κακό, όπως μάς πληροφορεί στην Ρεμπέτικη Ανθολογία του ο Τάσος Σχορέλης. Όμως κι έτσι ο Μπαγιαντέρας εξακολούθησε να εργάζεται. Στην αρχή σε λαϊκά συγκροτήματα, αργότερα μόνος του, γυρνώντας από ταβέρνα σε ταβέρνα με την βοήθεια τής κόρης του. Διέκοψε το 1963. Το παρατσούκλι Μπαγιαντέρας τού το κολλήσανε επειδή γύρω στο '25 είχε διασκευάσει για μπουζούκι μελωδίες από την ομώνυμη οπερέτα του Ούγγρου συνθέτη Έμεριχ Κάλμαν. Άλλες πληροφορίες που μάς δίνει ο Σχορέλης: «Ο Μπαγιαντέρας ήταν σκληρό καρύδι στα νιάτα του και όπως λένε αυτοί που τον γνώρισαν, όσο μπόι τού έλειπε, τόση καρδιά είχε. Είχε κάνει και 62 μήνες φυλακή».

Ωστόσο, συμπληρώνω εγώ, τα τραγούδια που μάς άφησε, ξεχειλίζουν από ευαισθησία και τρυφερότητα. Σάς θυμίζω μερικά απ'τα κλασικά: Ζούσα μοναχός χωρίς αγάπη, Σαν μαγεμένο το μυαλό μου φτερουγίζει, Στο Χατζηκυριάκειο, Μέσα στης ζωής τα μονοπάτια, Ξεκινά μια ψαροπούλα, Ο καθρέφτης, που ηχογράφησε μαζί με τον Διονύση Σαββόπουλο, σε μικρό δισκάκι, στα χρόνια τού '70, ή Η πρασινομάτα, που τραγούδησε η Δήμητρα Γαλάνη το 1992 στο δίσκο της «Με ένα κρυφό αναστεναγμό».

Στα χρόνια που οι νεότεροι ανακαλύπταμε ακόμα το ρεμπέτικο, ο Δημήτρης Γκόγκος, ένα γλυκύτατο γεροντάκι τώρα πια, ξαναγύρισε μαζί με άλλους της γενιάς του στο προσκήνιο, το 1972 σε Πλακιώτικη μπουάτ και αργότερα, την σαιζόν 1975-76, πάλι στην Πλάκα, στο πρόγραμμα που είχαν τότε στον Ζυγό η Βίκυ Μοσχολιού και ο Θέμης Ανδρεάδης. Και είναι σαν να βλέπω τώρα την ίδια την Βίκυ να οδηγεί τον μάστρο-Μήτσο από το καμαρίνι στη σκηνή.

Όμως, όπως σάς έχω ξαναπεί, τον Μπαγιαντέρα τον έζησα και στο σπίτι της Σοφίας Μιχαλίτση, καλεσμένο κάποιο βράδυ, μαζί με τον Οδυσσέα Μοσχονά, τον Σπύρο Καλφόπουλο, την Δόμνα Σαμίου. Απ'τα τραγούδια του Δημήτρη Γκόγκου-Μπαγιαντέρα δικό μου πιο αγαπημένο είναι το Ζούσα μοναχός χωρίς αγάπη.

Στην δεύτερη μεγάλη φάση της καριέρας της το είπε καταπληκτικά σε δίσκο η Σωτηρία Μπέλλου. Και αυτήν την ηχογράφηση χρησιμοποιήσαμε κι εμείς σαν πλέι-μπακ τον Φεβρουάριο του 1976, όταν γυρίζαμε με την Δάφνη Τζαφέρη εκείνη την Μουσική βραδιά, που ήταν και το πρώτο-πρώτο μεγάλο αφιέρωμα της Ελληνικής τηλεόρασης στην Μπέλλου. Σ'αυτό το τραγούδι, με το ντεκόρ στο στούντιο, θέλαμε να θυμίσουμε εκείνες τις όμορφες, καθαρές αυλές, που εκτόπισαν δίχως οίκτο οι πολυκατοικίες. Ένα πεζούλι με πρασινάδα, ένα τραπέζι, η καρδερίνα στο κλουβί.

Από την σελίδα του Γιώργου Παπαστεφάνου στο Facebook Γιώργος Παπαστεφάνου