«Τα κοπάνησα στην καντίνα απόψε. Και δεν πρέπει καθόλου να πίνω, γιατί πολλά λέω και κάνω συνήθως. Μέθυσα απαίσια με ανιζέτα. Μοιάζει κάπως με το δικό μας το ούζο αυτό το σπίρτο.
Και με ένα γρόσι στο τζουκ μποξ, άρχισαν τα ζεϊμπέκικα τού Μητσάκη». Διαβάζοντας την ωραία αφήγηση του Γιώργου Ιωάννου από το πεζογράφημά του «Για ένα φιλότιμο», δύο ιδέες μού είχαν έρθει στο μυαλό. Πρώτα να αφιερώσω στα ζεϊμπέκικα τού Μητσάκη μια ολόκληρη Μουσική βραδιά στην τηλεόραση και έπειτα, να ζητήσω από τον Γιώργο Ιωάννου να γράψει ειδικά για την εκπομπή και να διαβάσει ο ίδιος, ένα κείμενο αφιερωμένο στην γενιά τής αβιταμίνωσης, όπως την έλεγε, στα νιάτα που είχαν ζήσει Κατοχή και τα πρώτα ταραγμένα χρόνια αμέσως μετά τον πόλεμο.
Το καινούριο κείμενο του φίλου συγγραφέα άρχιζε τώρα έτσι: «Το να είσαι νέος μετά τον πόλεμο, παλικάρι, δεν σήμαινε στην πράξη αυτό που τώρα σημαίνει. Σήμαινε βέβαια κάτι το σπουδαίο πάντα, που σε είχε βρει όμως σε ακατάλληλη στιγμή. Και καθώς η κατάσταση δεν έλεγε να σιάξει, οι μεγάλοι έβλεπαν τους νέους με κάποια λύπηση.
Η Ελλάδα σπαρταρούσε γεμάτη νιάτα χωρίς διέξοδο. Αυτοί που όταν άρχισε το κακό ήταν παιδιά, τώρα είχαν γίνει παλικάρια. Η γενιά τής πείνας, των συσσιτίων και της αδενοπάθειας, είχε πάρει τώρα να ανδρώνεται. Και προς στιγμήν, πάνω στη βράση της, φάνηκε να ξεχνάει τα βαθιά τραύματά της».
Αυτή την περίοδο, δεκαετία τού ‘40, ο Γιώργος Μητσάκης είχε γράψει μερικά από τα πρώτα και πιο δυνατά τραγούδια του. «Όλοι οι ρυθμοί είναι καλοί» μού είχε πει όταν τον ρώτησα, «αλλά στο ζεϊμπέκικο, στα 9/8, έβρισκα πως ο στίχος μου μπορούσε να δείξει καλύτερα έναν πόνο, έναν καημό, ένα μεράκι». Ο Μητσάκης έγραφε τους στίχους του ο ίδιος, και εκτός από θαυμάσιος συνθέτης και δεξιοτέχνης της πενιάς, υπήρξε και εξαιρετικός λογάρης.
Το παρατσούκλι του ήταν Δάσκαλος. Είχε γεννηθεί στην Κωνσταντινούπολη το 1921. Τότε γεννήθηκε και η Σωτηρία Μπέλλου στη Χαλκίδα. Όταν οι δυο τους συναντήθηκαν στους δίσκους, η Σωτηρία ήταν ακόμα η νέα λαϊκή φωνή, που είχε μόλις ανακαλύψει ο Τσιτσάνης. Όταν γυρίσαμε στο στούντιο της Αγίας Παρασκευής το βίντεο που θα δείτε, Μπέλλου και Τσιτσάνης εμφανίζονταν ξανά μαζί μετά από χρόνια στο «Χάραμα» στην Καιαριανή, με τον Μητσάκη όμως δίπλα της, η Σωτηρία είχε χρόνια πολλά να τραγουδήσει. Τους έφερα ξανά σε επαφή για το αφιέρωμα στον Μητσάκη που ετοιμάζαμε με την Δάφνη Τζαφέρη το 1978. Και ένα από τα ζεϊμπέκικα του Μητσάκη που τής ζήτησα να πει ήταν «Το σβηστό φανάρι», που είχε ηχογραφήσει στην Κολούμπια 30 χρόνια πριν, το 1948. Κι ήταν σαν χθες, 27 Αυγούστου τού 1997, που η Σωτηρία Μπέλλου έφυγε απ’ τη ζωή.
